Erzurum’un tarihi simgelerinden biri olan Lalapaşa Camii, geçtiğimiz yıl restorasyon kapsamına alındı. Yenileme çalışmalarının büyük bir kısmının tamamlandığı camide, müezzin mahfilinin cemaati böldüğü gerekçesiyle kaldırıldığı iddia edildi. Yetkililerden herhangi bir açıklama yapılmazken, Erzurumlular mahfil için sosyal medya üzerinden imza kampanyaları başlattı.
1562 yılında Erzurum Beylerbeyi Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılan, mimarlığını Mimar Sinan'ın yaptığı Lala Paşa Camii, günümüze ulaşmayı başarmış nadide eserler arasında yer alıyor. Bir çok defa restore edilen tarihi camide en son geçtiğimiz yıl Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore çalışması başlatıldı. Lala Paşa Camisinin (maddi) kalbi hükmünde sayılabilecek olan ve camiyi diğer camilerden ayıran en önemli mimari özelliği olan müezzin mahfilinin cemaati böldüğü gerekçesiyle kaldırıldı yönündeki söylenti dilden dile dolaşmaya başladı. Vatandaşların büyük tepki gösterdiği durum karşısında sosyal medya üzerinden imza kampanyaları oluşturuldu.
Lalapaşa Cami’nin müezzin mahfili ile anlam taşıdığını ve restorasyonun aslına uygun olarak yapılması gerektiğini belirten Sait Saracgil, bu amaçla sosyal medya ve change.org üzerinden imza kampanyası başlattığını söyledi. Lalapaşa’da yapılan restorasyonun yapının aslına uygun olmadığını ileri süren Saracgil, “Lalapaşa Camii’nde yapılan son restorasyonda müezzin mahfili kaldırıldı. Çalışmalara devam eden işçilere sorduğumuz zaman "cemaati bölüyor" şeklinde bir cevap aldık. Bu büyük bir kıyımdır.Yetkililerden camiinin en önemli özelliği olan müezzin mahfilinin eski yerine yerleştirilmesini talep ediyoruz. Bu amaçla bir imza kampanyası başlattık. Sosyal medya üzerinden bu kampanyayı herkese aktarıyoruz” dedi.
“MÜEZZİN MAHFİLİ NEDİR?”
Müezzinlerin, camilerde, birarada oturmaları için ayrılmış yüksekçe yerdir. Şartlarına uygun kişilerin (Müslüman, aklı başında vb.) günde 5 defa müezzin tarafından camiye gelmeleri için yapılan çağrıya uyarak camiye gelenler bir topluluk oluşturur. Burada yapmaları gereken ibadeti yaparlar. Budan sonra birbirlerinin hatırlarını sorarlar, sıkıntıda olanlara yardım ederler. Hasta olanları öğrenir, ziyaret ederler. Sevgiye, saygıya dayanan bir toplum oluşmasına yardım ederler. Ayrıca bilhassa cuma günleri ve bayramlarda kürsü ve hutbede yapılan vaazlarla dini bilgilerini geliştirirler, birbirleriyle olan ilişkilerinde nelere dikkat etmeleri gerektiğini öğrenmiş olurlar. Mahfil cami içindeki sütunlu, yüksekçe mekandır. Müezzin mahfili yahut hünkar mahfili şeklindedir. Etrafı tahta veya taş parmaklıkla çevrilidir. Müezzin mahfilinde müezzinler ezan, kaamet, tespihat sesleri verirler; bazen imamın tekbirlerini tekrarlarlar. Bunların yüksekliği 3 metreye kadar çıkar, mermer veya ahşap ayaklarla desteklenir. Bazıları basamaklıdır, bazıları dayama merdivenlidir. Tavanları süsleme sanatıyla döşelidir. Genellikle sahının sağ-orta kısmında (Sultanahmet Camii) yer alır.
“LALAPAŞA CAMİİ TARİHİ”
Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii, Sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı olan ve 1570 yılında Kıbrıs serdarlığı sırasında gösterdiği başarısından dolayı "Kıbrıs Fatihi" olarak da anılan "Lala" ünvanlı, (şehzadeliğinde II. Selim’e lalalık etmiş olmasından dolayı) Mustafa Paşa tarafından, Erzurum’da Beylerbeyi olarak görev yaptığı dönemde 1562 yılında yaptırılmış bir Osmanlı eseridir. Lala Mustafa Paşa'nın seferlerden elde ettiği servet ile imparatorluğun çeşitli yerlerine yaptırdığı hayır eserlerinden biridir. Döneminin Osmanlı mimarbaşısı olan Mimar Sinan’ın eserlerinin yer aldığı kayıtlı liste ve tezkerelere göre; Erzurum Lala Mustafa Paşa Caminin mimarı, Mimar Sinan’dır. Başlangıçta külliye olarak inşâ edilen yapının saray ve sıbyan mektep binaları yıkılmış olup, günümüze kadar hamam ve camii kısmı ulaşabilmiştir. Erzurum'da ilk yapılan Osmanlı camilerinden biri olan Lala Mustafa Paşa Camii'nin kuzeyinde şadırvanı, 1562-1563 tarihli mihrabın üzerinde de üç satırlık bir kitabesi bulunmaktadır. Kitabede: Bu camii Rahim Yaratıcının rahmetini dileyerek Alim Allah'ın gölgesi Sultan Selimoğlu Sultan Süleyman Han'ın günlerinde; Sultanoğlu Selim'in - Allah kadim inayetinin imdadıyle gölgesini uzatsun - Lalası Abdulmukim zade Mustafa Paşa 970 yılında yaptırdı. Allah yaptıranın hayrını umumi olan keremiyle kabul buyursunn”ibaresi bulunmaktadır. Tarih boyunca defalarca istilâlara maruz kalan Erzurum, istilâcılarının kovulmasında düşmanca yıkılmış, yakılmış ve yağmalanmıştır. Ruslar ve Ermeniler caminin çinilerini, memerden yapılma muhteşem minberini kırmışlar, parçalamışlar ve yok etmişlerdir. Taşınabilir eserlerini de çalıp götürmüşlerdir. Buna rağmen abide bütün haşmetiyle ayaktadır. Salih ÇELEBİ
Son Güncelleme: 05.01.2016 11:34
